czas

czas I {{/stl_13}}{{stl_8}}rz. mnż I, D. -u, Mc. czassie {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'okres wydzielony jakimiś wydarzeniami, zjawiskami itp.; wyodrębniona pora': {{/stl_7}}{{stl_10}}Czasy napoleońskie. Wiosna to czas zakwitania kwiatów. Czasy przełomu. Czas żałoby, miłości, młodości. Czasy przedwojenne. Czas wyborów. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'rodzaj obliczania lub wyznaczania czasu II (w zn. 1.) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Czas astronomiczny, słoneczny, środkowoeuropejski, zimowy. Czas geologiczny. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_8}}jęz. {{/stl_8}}{{stl_7}}'kategoria i forma gramatyczna czasownika, pełniąca głównie funkcję określania momentu akcji wyrażonej w zdaniu w stosunku do momentu mówienia lub innego oznaczonego momentu': {{/stl_7}}{{stl_10}}Czas przyszły, przeszły, teraźniejszy, zaprzeszły. Czasy gramatyczne, względne. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}czas II {{/stl_13}}{{stl_8}}rz. mnż I, D. -u, Mc. czassie, blm {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'bezustanny ciąg następujących po sobie chwil, nieustanne trwanie': {{/stl_7}}{{stl_10}}Czas się dłuży, upływa. Wytrzymać próbę czasu. Zostawmy to czasowi. Spędzać czas na zabawie. Korzystać z wolnego czasu. Czas goi rany. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wyszczególniona chwila, moment, data': {{/stl_7}}{{stl_10}}Nie widzieli się od czasu, gdy skończyli studia. Od czasu kiedy kupiliśmy samochód, każdy weekend spędzamy nad jeziorem. Pociąg przyjechał w oznaczonym czasie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'warunki meteorologiczne, aura, pogoda': {{/stl_7}}{{stl_10}}Piękny, słotny, dżdżysty, wietrzny czas. Gdzie się wybieracie w taki paskudny czas? {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}czas III {{/stl_13}}{{stl_8}}cz. nos ndk, czas było {{/stl_8}}{{stl_7}}'jest, był najwłaściwszy moment coś zrobić': {{/stl_7}}{{stl_10}}Czas zacząć zebranie. Czas, by pomyśleć o przyszłości. Uczta szybko zbliżała się do końca i czas było się pożegnać. Czas byłoby zastanowić się nad wyjazdem.{{/stl_10}}{{stl_18}}ZOB. {{/stl_18}}{{stl_10}}być kwestią czasu; (być) na czasie; (być) nie na czasie; ciężkie czasy; co jakiś [pewien] czas; do czasu; duch czasu; gorący czas; iść z duchem czasu; na czas; nadszarpnięty zębem [przez ząb] czasu; na wieczne czasy; najwyższy czas{{/stl_10}}{{stl_10}} [najwyższa pora]; o czasie; od czasu do czasu; onego czasu; po czasie; po wieczne [wsze] czasy; przed czasem; {{/stl_10}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}przetrwało [wytrzymało] próbę czasu; raz na jakiś czas; rychło w czas; skracać {{/stl_7}}{{stl_8}}{czymś} {{/stl_8}}{{stl_7}}czas; swego czasu; szkoda czasu; w czasie; w swoim czasie; wyścig z czasem; z czasem [biegiem czasu]; za wszystkie czasy; zabierać – zabrać {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}czas; zabijać czas {{/stl_7}}